Buổi làm việc có sự tham dự của đại diện lãnh đạo của Văn phòng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; lãnh đạo một số đơn vị thuộc NHNN, các ngân hàng thương mại (NHTM), Hiệp hội Chế biến gỗ và Lâm sản, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản…
Triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, nền kinh tế nói chung, ngành Ngân hàng nói riêng đang ở trong giai đoạn khó khăn. Trong các lĩnh vực của nền kinh tế, lâm sản, thuỷ sản có tỷ trọng xuất khẩu lớn nên bị ảnh hưởng nhiều bởi tình hình kinh tế thế giới. Mặt khác, trong nước, cầu đang có xu hướng suy giảm, sức mua chung của nền kinh tế không cao, thậm chí có biểu hiện chững lại. Chính vì vậy, thị trường nội địa cho lâm sản, thuỷ sản cũng gặp nhiều khó khăn.
Trên cơ sở đó, để hỗ trợ cho các lĩnh vực này, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản định hướng chỉ đạo NHNN nghiên cứu để đề xuất gói tín dụng 10 nghìn tỷ đồng cho lâm sản – thủy sản. Trên tinh thần đó, buổi làm việc này được tổ chức để trao đổi, thống nhất việc triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 167/TB-VPCP ngày 01/5/2023 về tín dụng đối với doanh nghiệp ngành sản xuất, chế biến lâm sản và thuỷ sản.
Theo bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN, thời gian qua, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn khôi phục phát triển sản xuất, trong đó có các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu lâm sản, thủy sản, ngành ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp về tín dụng, lãi suất. Ngay từ đầu năm NHNN đã thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng TCTD; chỉ đạo TCTD tăng trưởng tín dụng trong cả năm với tốc độ hợp lý, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.
NHNN đã điều chỉnh giảm 03 lần các mức lãi suất điều hành (với mức giảm 0,5-1,5%/năm) trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao; đồng thời thực hiện nhiều biện pháp để giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân... Hiện, mặt bằng lãi suất về cơ bản đã ổn định, lãi suất phát sinh mới có xu hướng giảm dần. Lãi suất tiền gửi bình quân của các NHTM ở mức khoảng 6,21%/năm (giảm 0,2% so với cuối năm 2022); lãi suất cho vay bình quân VND ở mức khoảng 9,23%/năm (giảm 0,7%/năm so với cuối năm 2022).
Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều chương trình tín dụng nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn phục vụ cho phục hồi và phát triển sản xuất - kinh doanh, tiêu dùng. NHNN đã ban hành Công văn số 2308/NHNN-TD ngày 01/4/2023 chỉ đạo các NHTM triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng từ nguồn vốn của các NHTM với lãi suất cho vay thấp hơn từ 1,5%-2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường đối với chủ đầu, người mua nhà các Dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo đúng chỉ đạo của Chính phủ.
Mặt khác, tiếp tục tích cực triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh khôi phục và phát triển sản xuất, các chương trình tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Về phía các TCTD cũng chủ động triển khai các gói tín dụng ưu đãi đối với người dân, doanh nghiệp với lãi suất thấp hơn so với lãi suất cho vay thông thường.
Trên cơ sở các giải pháp nêu trên của ngành ngân hàng, hoạt động tín dụng có kết quả tích cực. Đến ngày 16/5/2023, huy động vốn của các TCTD đạt trên 12,4 triệu tỷ đồng, tăng 2,1% so với cuối năm 2022 và tăng 6,28% so với cùng kỳ năm 2022. Dư nợ toàn nền kinh tế đạt trên 12,25 triệu tỷ đồng, tăng 2,72% so với cuối năm 2022 và tăng 9,32% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong đó, tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn (trong đó có lĩnh vực thủy sản và lâm nghiệp) đạt trên 3 triệu tỷ đồng, tăng 1,82% so với cuối năm 2022, chiếm gần 25% so với dư nợ toàn nền kinh tế.
Dư nợ tín dụng thủy sản đạt 211.667 tỷ đồng, tăng 1,09% so với cuối năm 2022, chiếm 7% tổng dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn. Dư nợ tín dụng lâm nghiệp đạt 189.010 tỷ đồng, tăng 25% so với cuối năm 2022, chiếm 6% tổng dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn.
Các ngân hàng đã vào cuộc tích cực
Đại diện Agribank cho biết, là ngân hàng phục vụ tam nông, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn luôn chiếm 65-70% tổng dư nợ nền kinh tế, ngân hàng luôn chú trọng cho vay lĩnh vực liên quan đến nông nghiệp như thủy sản, chế biến gỗ... Tính đến 5/5/2023, dư nợ cho vay đối với lĩnh vực thủy sản đạt khoảng 59 nghìn tỷ đồng, chiếm 5%/tổng dư nợ cho vay nền kinh tế, tăng 1% so với đầu năm, với 143 nghìn khách hàng. Đối với ngành lâm nghiệp chế biến gỗ, dư nợ cho vay đạt khoảng 55 nghìn tỷ đồng, chiếm 4% dư nợ cho vay với 74 nghìn khách hàng. Bản thân ngân hàng cũng tự triển khai các chính sách tín dụng hỗ trợ nền kinh tế, từ khi trồng, chăm sóc đến xuất khẩu.
Còn theo đại diện BIDV, đến nay, dư nợ cho vay lâm sản và thủy sản tại ngân hàng đạt khoảng 88 nghìn tỷ đồng, với khoảng 381 khách hàng có dự nợ là các tổ chức. BIDV vẫn tiếp tục thực hiện cấp hạn mức tín dụng và áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực. Ngân hàng cũng chủ động triển khai hoãn, giãn nợ giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn. BIDV cũng đang tiếp tục xem xét giảm lãi suất thêm 0,5% đối với USD và khoảng 1% đối với VND, đồng thời đánh giá cụ thể các khó khăn của doanh nghiệp để tìm cách tháo gỡ.
Đại diện Vietcombank chia sẻ, đến hết Quý I/2023, dư nợ tín dụng cho lĩnh vực ưu tiên của ngân hàng là 408 nghìn tỷ đồng, chiếm 3-5% tổng dư nợ. Dư nợ của các ngành thuỷ sản, lâm nghiệp, khai thác muối… tại thời điểm cuối năm 2022 là 163 nghìn tỷ đồng, hiện nay là 155 nghìn tỷ đồng. Ngân hàng tiếp tục thúc đẩy, chỉ đạo trong việc thúc đẩy mở rộng ngành hàng, trong đó có ngành hàng thuỷ sản, gỗ, lâm sản… Tuy nhiên, vấn đề đầu ra gặp khó khăn, giá nguyên liệu đầu vào tăng, cước vận tải biển tăng 30% so với đầu năm. Vietcombank vẫn theo sát, đánh giá nhu cầu của thị trường, mặc dù tín dụng có giảm nhưng ngân hàng cố gắng duy trì dư nợ không giảm theo cấp độ giảm chung của ngành.
Đại diện Vietcombank cũng cho rằng, các doanh nghiệp cần tìm cách đa dạng hoá thị trường, tăng khả năng dự báo để có những chỉ tiêu phát triển hài hoà.
Tại buổi làm việc, đại diện Lãnh đạo Hiệp hội Chế biến gỗ và Lâm sản, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản cũng nêu ra một số khó khăn mà Hiệp hội cùng các thành viên đang gặp phải, đồng thời mong muốn NHNN nói chung, các NHTM nói riêng đồng hành cùng các doanh nghiệp trong ngành nghề, có những nghiên cứu sâu hơn để hỗ trợ các doanh nghiệp lâm sản và thủy sản vượt qua khó khăn.
Phát biểu tại buổi làm việc, đại diện Lãnh đạo các Bộ, ngành đều đánh giá cao NHNN trong việc khẩn trương triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo 167/TB-VPCP. Ngành Ngân hàng cũng tích cực triển khai giảm lãi suất cho các doanh nghiệp trong các ngành lâm sản, thủy sản.
Theo đại diện các bộ, ngành cũng cho rằng cần có giải pháp tổng thể để tháo gỡ khó khăn trước mắt cũng như chính sách lâu dài để hỗ trợ các doanh nghiệp trong ngành lâm sản, thủy sản phát triển bền vững.
Tiếp tục tập trung vốn tín dụng vào lĩnh vực lâm sản, thủy sản
Kết luận buổi làm việc, Phó Thống đốc Đào Minh Tú một lần nữa khẳng định, nông nghiệp, nông thôn luôn là lĩnh vực chủ chốt, tạo ra giá trị sản phẩm cho đất nước, trong đó, lâm sản, thuỷ sản cần sự ưu đãi và cơ chế, chính sách.
Phó Thống đốc yêu cầu, các NHTM nhà nước hay NHTM cổ phần đều phải phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp lĩnh vực lâm sản, thuỷ sản nói riêng và lĩnh vực nông nghiệp – nông thôn nói chung, cũng như cần có những chính sách khẩn cấp để hỗ trợ các doanh nghiệp hai ngành nghề này giữ vững được thị trường, thị phần, không để cho doanh nghiệp không đủ vốn để sản xuất và bị phá sản;
Đối với đề xuất gói tín dụng 10.000 tỷ đồng cho lâm sản, thủy sản, Phó Thống đốc cho rằng, nếu so với dư nợ tín dụng của hai lĩnh vực này thì gói tín dụng này là quá nhỏ và không giải quyết hết được những khó khăn hiện nay. Theo Phó Thống đốc phải đặt ra cơ chế để hỗ trợ xử lý, khắc phục ngay chứ không đặt ra câu chuyện giới hạn ở con số 10 nghìn tỷ đồng, để làm sao duy trì hoạt động cho các doanh nghiệp trong hai lĩnh vực này.
Phó Thống đốc cũng đề nghị các NHTM cố gắng duy trì hạn mức đã cấp cho các doanh nghiệp, không cắt giảm hạn mức đối với hai lĩnh vực này. Trường hợp thiếu hạn mức tín dụng đối với hai lĩnh vực này, TCTD báo lại NHNN để có điều chỉnh. Về vấn đề hạ lãi suất và phí, NHNN đã giảm lãi suất điều hành, thời gian tới, NHNN tiếp tục chỉ đạo các NHTM hạ lãi suất, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các ngân hàng cân nhắc giảm thêm một số loại phí cho doanh nghiệp…
Phó Thống đốc yêu cầu các TCTD tiếp tục thực hiện việc giãn, hoãn nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN ngày 23/4/2023 của NHNN; tích cực triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất từ nguồn ngân sách nhà nước đối với các khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP; Các NHTM trong quá trình triển khai nếu có vướng mắc cần báo cáo NHNN để kịp thời chỉ đạo xử lý.
Bên cạnh đó, triển khai có hiệu quả chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn theo quy định tại Nghị định 55/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ và các văn bản sửa đổi, bổ sung và chương trình, chính sách tín dụng khác theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Phó Thống đốc cũng đề nghị các Hiệp hội thông báo cho các thành viên về tinh thần hỗ trợ của ngành Ngân hàng, tuyên truyền chính sách hỗ trợ lãi suất 2%; đồng thời, trong quá trình quan hệ tín dụng với các ngân hàng có khó khăn, vướng mắc, cần phản ánh để NHNN có chỉ đạo kịp thời.
Phó Thống đốc cũng cho rằng, việc hỗ trợ cho 2 lĩnh vực này không chỉ ở phía ngành Ngân hàng, ngành Ngân hàng chỉ liên quan đến vấn đề nguồn lực vốn mà bên cạnh đó còn rất nhiều vấn đề cấp thiết khác như: thị trường tiêu thụ, thị trường xuất khẩu, thị trường trong nước… Những việc này thuộc trách nhiệm của các Bộ, ngành khác. Vấn đề ứng dụng công nghệ cũng rất quan trọng đối với hai lĩnh vực này hay như vấn đề tăng thêm khả năng dự trữ và tạm trữ….
Phó Thống đốc đánh giá cao trách nhiệm của các NHTM trong việc triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, khôi phục phát triển sản xuất, trong đó có các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu lâm sản, thuỷ sản. Phó Thống đốc tin tưởng rằng, với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, toàn Ngành sẽ triển khai hiệu quả các giải pháp tín dụng để hỗ trợ ngành lâm sản, thuỷ sản cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp 2 lĩnh vực này vượt qua khó khăn, thúc đẩy sản xuất – kinh doanh trong giai đoạn hiện nay theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 167/TB-VPCP.
